Հայկական Սփիւրքին հարկ չեն նոր քատրերու որոնում - Վեհափար Հայր - այլ հաշտուիլ մեր որակեալ Էլիտարին հետ - եւ անցարգելները վերացնել

Ասում են, ցավը վատ է, խանգարում է, տանջանք է, տհաճություն։

Համաձայն չեմ, ցավը կյանքի նշան է, մարդը դադարում է ցավ զգալ կամ անդամալույծ վիճակում, ֆիզիկական մակարդակով:

Էկզիստենցիալ մակարդակում, երբ նա մահացած է

Զգացմունքային մակարդակում, երբ նա զրկվում է որևէ զգացմունքից արժեքներից, խիղճից, դա կարող է հանգեցնել լիակատար ինքնաոչնչացման։

Մտավոր մակարդակում, երբ նա դադարում է մտածել

Բժիշկները մեզ ցավ են պատճառում, երբ ուզում են մեզ բուժել

Իսկական անկեղծ ընկերներ, երբեմն կարող են ձեզ ասել կոշտ ճշմարտությունը խիստ կոշտ և դաժան

ո ճով, դիտավորյալ կերպով, որպեսզի ձեզ իրազեկ եւ պիտակից պահեն, հասկանաք, արթնանաք և ուշքի գաք, երբ մի քանի փափկանկատ հորդորներ ձախողվում են:

Ցավը կյանքի, դինամիզմի նշան է

Անկեղծ ասած՝  ես այսպես եմ մոտենում այս հարցին՝ և իմ տրամաբանությունն այն է՝ որ երբ մտերիմները ցույց են տալիս ուշադրության և կենտրոնացման պակաս՝ թույլ են տալիս անիմաստ սխալներ՝ կրկնվող օրինակով՝ ես կոշտ քննադատությունը համարում եմ ձեռնտու՝ քանի որ հավատում եմ  որ ցավն հանգեցնում է: վիրավորել իրենց էգոն և հպարտությունը՝ որպեսի անդրադառնան որ եթե նրանք թույլ տան և ինձ հնարավորություն տան նույն վարքագծին՝ փորձը կկրկնվի՝ և՝ հետևաբար՝ դա նրանց ստիպում է զգաստ՝ արթուն և շատ զգույշ լինել:

Լավ, ես սկսեցի պատկերացնել ինձ մի տեսակ ընդդիմադիր տարր և գործոն, որը կենտրոնանում և ուշադիր հետևում է, որպեսզի օգնի ամեն ինչ հարթ ընթանալ իմ ընկերների հետ, չնայած այն հանգամանքին, որ նրանք դժգոհում էին դրանից և ինձ համարում էին թշնամական գործոն:

Ի վերջո, իմ մտքովս անցնում է պետականության, ժողովրդավարական պետությունների և տոտալիտար բռնապետության իրավիճակը, եթե ուշադիր նայենք, ապա կտեսնենք փայլուն օրինակներ, ես նշում եմ, թե ինչպես երբեմն աշխարհագրությամբ փոքր, բայց ժողովրդավարական համակարգ ունեցող պետությունները հանգեցրին դրանց: առաջադիմել և զարգանալ, նրանց տվել է առավելություն և գերազանցություն, կանգնել միանգամից մի քանի երկրների հետ, որոնք աշխարհագրությամբ շատ ավելի մեծ են:

Վերցրեք Իսրայելի օրինակը՝ որը գրավել է Պաղեստինը՝ ես 100%-ով պաշտպանում եմ պաղեստինյան արդար դատը և զորակցում եմ պաղեստինի հետ՝ բայց մենք պետք է ընդունենք՝ որ Իսրայելը կարողացավ կանգնել շատ ավելի մեծ արաբական երկրների հետ՝ շատ ավելի մեծ բնակչությամբ և տարածքով: և այն փաստը՝ որ այդ երկրները կառավարվում էին տոտալիտար բռնապետական ռեժիմների կողմից՝ մինչդեռ Իսրայելը ժողովրդավարական պետությունը հսկայական դեր է խաղացել այս գերազանցության մեջ՝ իհարկե՝ ի թիվս այլ գործոնների։

Ե՛վ Իսրայելը, և՛ սիրիական ռեժիմը չկարողացան հանդուրժել Լիբանանի դեմոկրատական համակարգը և մեծ վնաս հասցրեցին այս փոքրիկ երկրին, անկասկած, որ սիրիական բռնապետությունը մեծ վտանգ էր տեսնում Լիբանանի դեմոկրատական համակարգում:

Եթե նայենք 20-րդ և 21-րդ դարերի պատմությանը, ապա հեշտությամբ կարող ենք տեսնել, որ բռնապետական տոտալիտար վարչակարգերը առաջընթաց չեն գրանցել ոչ մի մակարդակում, նույնիսկ ռազմական, ոչ էլ սոցիալական/տնտեսական, տեխնոլոգիական և արդյունաբերական մակարդակներում, և նրանք փլուզվեցին, որտեղ ղեկավարությունը մեկ մարդու շոու էր, կամ գուցե 20 հոգանոց խումբ, որտեղ ոչ ոք չէր համարձակվում մատնանշել սխալները և փորձել ուղղել ու կատարելագործել, ստրկությունը միայն ֆիզիկական տեխնիկական կարգավիճակ չէ, այդպիսի երկրներում հոգեկան/հոգևոր/բարոյական ստրկությունը խեղված է։ ժողովրդին և թույլ չտվեց նրան ստեղծել, մրցել, ցանկանալ և կրքոտ լինել հաջողության համար, արդյոք հասարակ քաղաքացին կհամարձակվի՞ մրցել հովանավորյալների սերնդի հետ։ - կասկածում եմ

Առողջ ժողովրդավարությունները մյուս կողմից՝ ծաղկեցին՝ բարգավաճեցին՝ ազատ հանդուրժողական համայնքներում մարդիկ կարողացան լինել ստեղծագործ՝ նորարար՝ նախաձեռնող՝ մոտիվացված՝ մրցակցելու միմյանց հետ՝ որտեղ չափանիշը անձնական որակներն են՝  ամեն ինչ իդեալական չէր՝ բայց դոգմատիզմն գերիշխող չէր  տիրապետող չեր գերիշխող որպեսի պարտադրուեր բացառապես նրանց ի նպաստ՝ ովքեր «լավ հովանավորվուած են և առջեւ մղուած՝ ապահովելու արտոնյալներին»

Վերջերս լսեցի՝ որ Կիլիկիայի կաթողիկոս վահաբար Հայրը հայտարարել է՝ որ ժամանակն է «մոբիլիզացվելու և մարդուժ նախապատրաստելու»։

Տեսականորեն Կաթողիկոսը իրավացի է՝ բայց Վեհափառ Հայր՝ կարծում եմ՝ դուք նույնպես ընտրել եք նույն ծուղակն ընկնելը՝ միայն տար րական պարզունակ և նույնիսկ միամիտ մոտեցման ծուղակը՝ մինչդեռ տեսականորեն ճիշտ ե ձեր գաղափար/կոչը՝ այո՝ իսկապես մեզ անհրաժեշտ է ապահովել մասնակցությունը մեր լավագույն էլիտար առաջատար յառաջադեմ տարրին՝ խրախուսել ու խանդավարել նրանց ներգրավուելու մեր ազգային հասարակական կեանքին

Բայց սրանք լոզունգներ են ու բարի ցանկություններ՝ թերեւս  քեղեցիկ կարգախոսներ - էս չեմ ուզում միանալ արհեստական՝ նույնիսկ կեղծ ու ոչ անկեղծ՝ անիմաստ լոզունգների ու վերնագրերի սիմֆոնիային՝ և նախօրոք կարող եմ ասել՝ որ կաթողիկոսը՝ չնայած իր մտադրությանը վստահելուն՝ նրա ջանքերը դատապարտված են անհաջողություն՝ ես մեղադրանքներ չեմ հնչեցնի և բողոքի՝ թէ որտեղ էր նա տարիներ շարունակ՝ ես ոչ մեկին չեմ դատում՝ Քրիստոսը մեզ սովորեցրեց չդատել և չփորձել հայտարարել մտադրությունների իմացություն:

Բայց հաստատ վստահ կաթողիկոսը գիտակցում է իրավիճակի լռջությունը՝ Սփյուռքը կորցրել է իր արդյունավետությունը՝ ներուաժը՝ տինամիզմը - թմրել է՝ կորցրել է իր թափը եւ "մոնեթումը" ։

Բայց մինչ նա գիտակցում է իրավիճակի ծանրակշրութիւնը եւ խոր տագնապի առկայութիւնը՝ կարծում եմ՝ տակավին իր հայտարարության մեջ նա կարծես թե չի ընդունում այս ճգնաժամի խորը մակարդակը՝ քանի որ լուծումը ոչ թե անիվը նորից հորինելն է՝ այլ լուծումը՝ առաջին հերթին կե կայանայ առանցքային կետի վրայ ՝ որն է :

ԶՈՀՈՂՈՒԹՅՈՒՆ

Մեր ուժային կառույցները որդեգրեցին կարճաժամկետ ռազմավարություններ։ գուցե դա պայմանավորված էր անհատական մոտեցմամբ

Նայեք մեր մտածելակերպին՝ մենք ուզում ենք նմանվել ժողովրդավարական պետությունների՞՝ թե՞ հարմար է գտանք կատարուած իրողութեան բնույթ կրող  դե ֆակտո վիրտուալ՝ մտավոր՝ էմոցիոնալ և հոգեբանական սահմաններ ու սահմանափակումներ դնելը՝ չե՞նք գիտակցում՝ որ բռնապետության մոդելը հարմար տեսանք ՝ և իշխանության մասնաբաժիններ կիսելը:

Թշնամական սահմանի հասնող մրցակցությունը՝ դոգմատիզմը՝ փոխարինել ազգային կիրքը կուսակցական ծայրահեղականությամբ՝ որտեղ կուսակցական ծայրահեղականությունը գերակայեց ազգային հպարտությունը՝ անշուշտ՝ դա լավաշխատեց տասնամյակներ շարունակ՝ և այժմ հակառակ արդյունք տվեց՝ երբ կուսակցական հավատարմությունը գերազանցեց և տիրեց ազգային հպարտությանը եւ ինքնությանը՝ և երբ կարծես դա բավարար չէր՝ վրայ հասաւ եւ ծնունդ դուեց հավատարմություն անհատի նկատմամբ՝ գուցե կուսակցական հավատարմությունն ու մրցակցությունը անհրաժեշտություն էր՝ օրինակ՝ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ՝ բայց դա  դարձավ տեւական կիրարկում - նմույշ եւ հետեվողական որդեգրում Հայկական սփյուռքում:

Ինտելեկտուալ զարգացած տար րը գոյակցում էր ծայրահեղ տար րերի հետ՝ սկզբում այս դասակարգը համարում էր ընդունելի՝ կարելի է ինտելեկտուալ լինել՝ բայց ոչ այնքան տեղյակ՝ և նրա կիրքը կարող է հանգեցնել ծայրահեղականության՝ իսկ հիմա՝ վերջնական թակարդը ամուր հաստատուեց:

Որոշ ժամանակ անց ինտելեկտուալ զարգացած սերունդները ցանկացան արտահայտվել՝ մասնակցել՝ և նրանք ընկան թակարդի մեջ՝ որը նրանք օգնեցին ձևավորել՝ երբ ուժերը այժմ հիմնված էին երկաթյա հավատարմության վրա՝ առաջնորդին հարցաքննելը հայտարարվեց ապստամբություն վարդապետության դեմ՝ մի մթնոլորտում՝ որտեղ գերակշռում էին կարգախոսները:

Շուտով խաղի մեջ դեռևս ներկա էին երկու տեսակի մտավորականներ՝ մտավորականն ու իրազեկը՝ որն այժմ ներկայացնում էր այն կատեգորիան՝ որը պետք է վերահսկվի՝ արգելվի առաջխաղացումն ու առաջադիմությունը՝ և նրանց համար՝ ովքեր նախընտրեցին «մեծացնել իրենց մեղքերը» նրանց համար՝ ովքեր բողոքում էին և անկեղծ էին՝ «կարգապահ» էին՝ «իմաստունները»՝ ովքեր տեսան այս ամենը և լռեցին՝ իսկ գործընթացում ցածր գնահատական ունենալով՝ սրանք մեկուսացվեցին և թողնվեցին հալվելու և կորցնելու հետաքրքրությունը՝ նրանց՝ ովքեր պահպանեցին սահմանափակ կապեր՝ և ովքեր համոզվեցին՝ որ խելք չցուցաբերեն՝ հզոր արքունիքի «մակբեթները»։

Եվ՝ իհարկե՝ «խելացիներն ու ժամանակակիցները»՝ նրանք՝ ովքեր առաջ են մղվում՝ քանի որ նրանք կարող են ներկայացնել «կանոններով խաղալու» բավարար ապացույց՝ որտեղ նրանցից շատերը ցույց տվեցին հետագա ապացույցներ լուռ շշուկով կոռուպցիոն գործունեություն՝ անհավատարմություն ցուցաբերելով « անցանկալիներուն» հանդեպ՝ այնպես որ հաճախ օպորտունիզմը/պատեհապաշտութիունը և բարոյականության բացակայությունը հայտնվում էին բնավորության պակասը և անհատականության բացակայությունը ցանկալի հատկություն էր թվում ղեկավարներին՝ ովքեր ցանկանում էին թույլ բնավորությամբ մարդկանց՝ ովքեր հրամաններ են կատարում առանց հարցադրումների և առանց զղջման և առարկելու:

Այս վերջին դասակարարգը իրականում հենց այն հատուկ դասակարարգն է՝ որը՝ մասնավորապես՝ վանում է չեզոք տառերը կամ այսպես կոչված «տատանվող տառերը»:

Բայց կա ևս մեկ դասակարգ։ առանձնահատուկ վերաբերմունք վայելողներին արտոնություն է տրվում առաջ մղվելու՝ առաջխաղացման՝ հովանավորվելու՝ նրանց առջեւ կարմիր գորգ է փրվում հառաջանալու - քանի որ նրանք կրում են «ազնվական արյուն»՝ նրանք ունեն ընտանեկան կապեր՝ նրանք ժառանգության մշակույթի մաս են կազմում։

Մենք ունենք լավ կրթված զարգացած մտավորական սերունդներ՝ նրանք ցանկանում են մասնակցել՝ առնջուել - մաս կազմել - բայց մեր «բարձրագույն ատյանի»՝ «ազնվականների»՝ «բարձր հեղինակության նշանավոր մարդիկ» և այսպիսի շրջապատի հետ է կապվել կաթողիկոսը։ այս «թագավորական արքայական պալատի անդամները» թույլ տվեցին էական սխալ՝ չհաշվարկված անհեռատես սխալ՝ նրանք թերագնահատեցին մեր լավագույնը՝ կարծում էին՝ որ իրենք կույր են կամ միամիտ՝ կամ որ այս սխալ քաղաքականությունը ակներեվորեն չի նկատվելու:

Թվում է՝ թե մեր առաջին շարքի հեղինակավոր մարդիկ անտեսել են այն հնարավորությունը՝ որ նոր սերնդի մեր հիանալի  արժեքավոր քադրերից շատերը նկատում են՝ որ որակներն ու նվիրվածությունը՝  ինտելեկտուալություն/զարգացումը ու կրթությունը՝ խելքն այլևս արժույթը չեն՝ այլ պատեհապաշտությունը՝ կույր հնազանդությունը՝ ընտանեկան կապերը կամ երբեմն հարուստների զավակ լինելը որոշիչ գործոն է՝ սա անում է նրանց՝ և այժմ մեր նոր սերունդն այլևս շահագրգռված չէ ներքաշվել նման խեղաթյուրված միջավայրում և մթնոլորտում՝ չեմ ուզեր ըսել ապականած - կուզեմ մնալ զուսպ։

Ընդունու՞մ են մեր ղեկավարները քննադատությունը՝ հանդուրժո՞ւմ են՝ կասեն՝ այո՝ իհարկե՝ բայց դա փոքր աշխարհ է՝ կարծում են՝ աննկատ է անցնում այն երեվույթը որ լավ առաջնորդների՝ մտավորականների՝ բանակի գեներալների՝ լրագրողների՝ բացահայտ քաղաքական առաջնորդների՝ քաղաքական ուղեղների քարավանները վերացվել են։ ՝ և նրանք կարծում են՝ որ մեր սերունդները չգիտե՞ն կամ չեն գիտակցում եւ նկատում այս բոլորը՝ որ շատ դեպքերում պատճառը պարզապես սեփական գաղափարներն արտահայտելն էր՝ կամ ուղեցույցները եւ սկզբունքները հարգել պահանջելը -շատերը զոհ չե՞ն գացած կամակայութեան

Արդյո՞ք մենք բավականին թափանցիկ ենք: Արդյո՞ք մեր ուժային կառույցներն առաջարկում են թափանցիկություն՝ թե՞ բռնապետական որոշումներ՝ որոնք հիմնված են մեկ մարդու քաղաքականության վրա՝ իսկ քաղաքական հավատարիմ կողմնակիցները՝ տարիների նվիրվածությամբ և նվիրումով՝ հայտարարվում են հակասական խուլիգաններ և խռովարարներ - հռչակվում են շատ անգամ խնդրահարույց կերպարներ - շատ անգամ անհավասարակշիր մարդիկ - "խենթուկներ" – տարորինակներ

Մեծարգո կաթողիկոս, պատրա՞ստ են մեր ղեկավարները զոհաբերություններ մատուցելու և քաջություն դրսևորելու, բարեփոխելու իրենց ճանապարհները և ճանապարհ բացելու մտավոր մտքերին, ովքեր մրցելու են նրանց հետ ասպարեզում:

Մեր ղեկավարները պատրա՞ստ են հրաժարվել հայկական սփյուռքի քաղաքական կյանքի իրենց մենաշնորհից:

Լուրջ զիջումի կը կարոտի հարցը՝ ցավոտ զոհաբերություն՝ ոչ թե մաքիաժ՝ կամ արհեստական մակերեսային ձևականություններ՝ այլ շատ լուրջ քննարկում եւ վերանայում՝ համարձակություն ընդունելու՝ որ իրական սխալները մատնանշվեն՝ հրապարակավ և թափանցիկ՝ անկեղծորեն՝ մեր թերությունները խորն են - խորը ճգնաժամ կապրի Հայկական սփիւրքին գաղութները՝ մեր համայնքը անհանդուրժող է դարձել խորհուրդների՝ քննադատության՝ համարձակ անկեղծ քննադատության հանդեպ՝ երբ ինձ նմանները քննադատում են՝ ցավ ենք պատճառում՝ ցավը մեզ համար լավ գործիք է՝ այն հակված է արթնացնելու մեր նյարդային/ջղային համակարգը՝ մինչ այն կաթվածահար է լինում՝ մենք վիրահատություններ են պետք՝ վիրահատությունները ցավոտ են՝ սուղ արժեն՝ բայց կաթողիկոսը չպիտի կանչի նոր դեղորայք՝ նոր բժիշկներ՝ բժիշկների պակաս չունենք՝ այլ վճռական որոշումների՝ որից հետո վճռական գործողությունների/վիրահատության:

Ժամանակն է մեր Սփիւրքի Հայկական Համայնքի համակարգը "րեսդարթ" ըննենք - "ֆորմաթ" - այլոչ թէ պարզ "րիֆրեշ"